Πανουργιάς Πανουργιάς

Κλέφτης και αργότερα αρματολός Πανουργιάς Πανουργιάς (Δρέμισα Φωκίδας 1759 ή 1767 - Άμφισσα 1834) Ήταν οπλαρχηγός της επαρχίας Σαλώνων, καταγόμενος από τον Άγιο Γεώργιο Παρνασσίδος και γεννημένος στη Δρέμισα. Από τους σημαντικότερους οπλαρχηγούς του Αγώνα . Καταγόταν από σημαντική οικογένεια κλεφταρματολών.
Στα δεκαέξι του χρόνια έγινε κλέφτης και αργότερα αρματολός. Γεννήθηκε το 1759 στον Άγιο Γεώργιο της Άμφισσας. Πατέρας του ο τσοπάνης Ξηροδημήτρης. Σύμφωνα με την παράδοση το επίθετο της οικογένειας ήταν Ξηρός. Κατά την βάπτιση του, ο νονός του, αθώος και αγράμματος, νόμισε ότι βαφτίζει κορίτσι και στην ερώτηση του ιερέα "...και το όνομα αυτού...", απάντησε "Πανουργιά" (Πανωραία). Ο πατέρας του δεν ήθελε να αλλάξει το όνομα και απλά το μετέτρεψε στο αρσενικό Πανουργιάς. Αργότερα στην ζωή του διατήρησε το όνομα αυτό όχι μόνο σαν βαφτιστικό αλλά και σαν επώνυμο. Έτσι υπόγραφε σαν Πανουργιάς Δημ. Πανουργιάς. Τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε στο Γαλαξίδι, απ' όπου εγκαταστάθηκε οριστικά στην Δρέμισσα Φωκίδας. Όταν αποσύρθηκε από την πολεμική δράση συμμετείχε στις πολιτικές υποθέσεις της ελεύθερης πατρίδας επί Καποδίστρια και Όθωνα, ως αντιπρόσωπος της Φωκίδας μέχρι τον θάνατό του. Το σπίτι του βρισκόταν στην πλατεία του χωριού. Η έκρηξη της Μεγάλης Ελληνικής Επανάστασης τον βρίσκει πρώτο ανάμεσα στους πρώτους. Πολύ γρήγορα έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρίας. Με τον φλογερό εθνεργέτη Επίσκοπο Άμφισσας Ησαΐα, υψώνει επίσημα τη σημαία της Επανάστασης στην Άγια Λαύρα της Ρούμελης, το μοναστήρι του προφήτη Ηλία Παρνασσού στις 27 Μαρτίου 1821. Το 1790 εντάχθηκε στο σώμα του κλέφτη Ανδρίτσου Βερούση και συμμετείχε στα Ορλοφικά ως πρωτοπαλίκαρο. Το 1813 ο Αλή πασάς τον διόρισε αρματολό των Σαλώνων, αλλά τον αντικατέστησε γρήγορα με τον Σουλιώτη Λάμπρο Κοσμά. Αργότερα όμως μπήκε στην αυλή του Αλή πασά, παρά τη σύγκρουσή του με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο. Συμμετείχε στην Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου ως αντιπρόσωπος της επαρχίας Σαλώνων και πρωταγωνίστησε στην παράδοση του Ακροκορίνθου τον Ιανουάριο του 1822. Εκπόνησε το σχέδιο καύσεως των σιτηρών κατά την κάθοδο του Δράμαλη και αφού αποχώρησε λόγω γήρατος από τον Αγώνα, έχρισε διάδοχό του το γιο του Νάκο στην αρχηγία του σώματός του. Ο Π. Πανουργιάς ήταν γενναίος, ακούραστος και αγνός πατριώτης. Έπαιξε ρόλο συμφιλιωτικό σε περιπτώσεις έξαρσης των παθών. Όταν αποσύρθηκε από την πολεμική δράση συμμετείχε στις πολιτικές υποθέσεις της ελεύθερης πατρίδας επί Καποδίστρια και Όθωνα, ως αντιπρόσωπος της Φωκίδας μέχρι τον θάνατό του. Πέθανε στην Άμφισσα το 1834 σε ηλικία 75 ετών και θάφτηκε στο παρεκκλήσι των Αγίων Αποστόλων που βρίσκεται ανάμεσα στην Άμφισσα και την γενέτειρα του τον Άγιο Γεώργιο.

http://www.paidika.gr