Η Ιστορία της Κρήτης

Η Κρήτη είναι το μεγαλύτερο νησί της Ελλάδος και ένα από τα μεγαλύτερα νησιά της Μεσογείου. Είναι επίσης το νοτιότερο τμήμα της Ευρώπης. Βρίσκεται δε μεταξύ τριών ηπείρων : Ευρώπη, Ασία και Αφρική. Περιβρέχεται Β από το Κρητικό Πέλαγος, Ν από το Λιβυκό Πέλαγος, Δ από το Νότιο Ιόνιο Πέλαγος και τη Μεσόγειο και Α από το Καρπάθιο Πέλαγος.

Έχει έκταση 8.338 τ. χλμ. και πληθυσμό 536.980 κατοίκους. Διαιρείται σε τέσσερις νομούς : Χανίων με πρωτεύουσα τα Χανιά, Ρεθύμνου με πρωτεύουσα το Ρέθυμνο, Ηρακλείου με πρωτεύουσα το Ηράκλειο και Λασιθίου με πρωτεύουσα τον Άγιο Νικόλαο. Η Κρήτη περιβάλλεται από μικρές νησίδες ή νησάκια που όλα είναι ακατοίκητα. Το μόνο κατοικήσιμο νησί είναι η Γαύδος, που βρίσκεται στα νότια.

Το έδαφος της Κρήτης είναι στη μεγαλύτερή του έκταση ορεινό. Σε πολλά δε σημεία είναι βραχώδες. Αναλυτικά η κατανομή του σε κατηγορίες έχει ως εξής : 33% πεδινό, 26% ημιορεινό και 41% ορεινό. Τρεις είναι οι κύριες οροσειρές της Κρήτης : τα Λευκά Όρη, η Ίδη και η Δίκτη. Τα Λευκά Όρη ή Μαδάρες βρίσκονται στο δυτικό τμήμα της και έχουν ψηλότερη κορυφή τις Πάχνες (2.452 μ.). Η Ίδη ή Ψηλορείτης καταλαμβάνει το κέντρο του νησιού και έχει ψηλότερη κορυφή τον Τίμιο Σταυρό (2.456 μ.). Ανάμεσα στο Ηράκλειο και το Λασίθι υψώνεται η Δίκτη, με ψηλότερη κορυφή τον Εντίχη (2.148 μ.).

Στο ανατολικό άκρο του νησιού εκτείνονται τα Όρη της Σητείας, με ψηλότερη κορυφή τον Αφέντη (1.475 μ.). Στα νότια του Ηρακλείου απλώνεται η χαμηλή οροσειρά Αστερούσια (1.231 μ.) Δύο μόνο είναι οι πεδιάδες της Κρήτης : των Χανίων και της Μεσαράς. Έχει όμως πολλά οροπέδια : των Αρμένων στη Σητεία, της Φουρνής Μεραμπέλλου, του Λασιθίου, του Καλλικράτους Σφακίων, του Ασκύφου Σφακίων, της Ανωπόλεως και Αράδενας Σφακίων και του Ομαλού.

Το υπέδαφος της Κρήτης είναι πλούσιο σε ορυκτό πλούτο. Βρέθηκαν σίδηρος, μόλυβδος, στεατίτης, μαγνήσιο, λιγνίτης, θείο, χαλκός και ψευδάργυρος. Υπάρχουν επίσης πολύτιμα μέταλλα, όπως χρυσός, άργυρος και πολύτιμοι λίθοι. Πριν πολλά χρόνια η Κρήτη είχε πυκνά δάση από κυπαρίσσια. Σήμερα η δασοκάλυψη ου νησιού είναι μικρή σε σχέση με την αρχαιότητα. Κύρια δασικά δέντρα είναι το πεύκο, η δρυς, το κυπαρίσσι και η καστανιά.

Κυριότεροι ποταμοί της Κρήτης είναι ο Αναποδιάρης, ο Γεροπόταμος, ο Πλατύς, ο Κουρταλιώτης, ο Καρτερός, ο Μυλοπόταμος και ο Ταυρονίτης.Στην Κρήτη υπάρχουν τρεις μικρές λίμνες.Η μεταλύτερη είναι του Κουρνά, η δεύτερη είναι αυτή που βρίσκεται μέσα στην πόλη του Αγίου Νικολάου και η τρίτη στην επαρχία Κισσάμου. Οι ακτές της Κρήτης είναι πολυσχιδείς, με μικρούς και μεγάλους όρμους. Ξεχωρίζουν τέσσερις μεγάλες χερσόνησοι : της Γραμπούσας, της Ροδωπού, το Ακρωτήρι και της Σητείας. Κατά μήκος των ακτών σχηματίζονται οι κόλποι : Κισσάμου, Χανίων, Ηρακλείου και Μιραμπέλλου.

Γενικά το κλίμα της Κρήτης είναι ήπιο και πολύ υγιεινό. Επειδή βρέχεται παντού από θάλασσα το καλοκαίρι είναι δροσερό και ο χειμώνας ήπιος. Όμως στα ψηλά βουνά ο χειμώνας είναι βαρύς, ενώ στις κλειστές κοιλάδες το καλοκαίρι πολύ ζεστό.

Η Κρήτη με το γόνιμο έδαφος και το θαυμάσιο κλίμα, παράγει σχεδόν τη μισή ποσότητα λαδιού της χώρας, το σύνολο σχεδόν της σουλτανίνας και μεγάλες ποσότητες κρασιού, φρούτων και κηπευτικών. Η κτηνοτροφία, κυρίως αιγοπρόβατα, είναι το ίδιο αναπτυγμένη. Η περιοχή φημίζεται για ορισμένες ποσότητες τυριών, που είναι φημισμένα και στο εξωτερικό.

Στην Κρήτη υπάρχουν και δύο από τα μεγαλύτερα επαρχιακά βιομηχανικά κέντρα της χώρας : το Ηράκλειο και τα Χανιά. Λειτουργούν κυρίως βιομηχανίες επεξεργασίας αγροτικών προϊόντων. Αναπτυγμένη είναι επίσης και η οικοτεχνία. Λειτουργούν εργαστήρια ραπτικής, υφαντικής, πλεκτικής, ταπητουργίας και δαντελοποιίας.

Η ιστορία της Κρήτης ξεκινά από την Νεολιθική Εποχή, όπως μαρτυρούν τα ευρήματα. Η ανάπτυξή της όμως φαίνεται έντονη στην Εποχή του Χαλκού. Είναι η περίοδος του Μινωικού Πολιτισμού, που χτίζονται τα μεγαλοπρεπή ανάκτορα και η Κρήτη αποκτά μεγάλη ναυτική δύναμη. Τον 11ο π. Χ. αι. τα ανάκτορα καταστρέφονται και δωρικά φύλα εισβάλλουν στο νησί. Στη διάρκεια των Κλασσικών Χρόνων η Κρήτη παρουσιάζεται χωρίς ιδιαίτερη πολιτιστική ακμή, ενώ στους ρωμαϊκούς και βυζαντινούς χρόνους δοκιμάζεται από πολλές πειρατικές επιδρομές. Μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης περνά στα χέρια των Βενετών. Την περίοδο αυτή παρουσιάζει μεγάλη οικονομική  και πνευματική ακμή. Το 1669 την καταλαμβάνουν οι Τούρκοι, μετά από προσπάθεια πολλών χρόνων. Οι Κρητικοί πήραν ενεργό μέρος στην Επανάσταση του 1821. Κατάφεραν να ενωθούν με την Ελλάδα το 1913.